چرخ دنده سر ميل لنگ

يک چرخ دنده، سر ميل لنگ  نصب مي شود و معمولاً توسط يک خارنگه دارنده، روي آن کوپل مي شود. اين چرخ، بسته به نوع اتصال با ميل بادامک، ممکن است چرخ دنده، چرخ زنجير يا چرخ تسمه باشد.

در اين مقاله به معرفي چرخ دنده سر ميل لنگ و کارکرد آن مي پردازيم.

يل لنگ چيست؟

ميل لنگ يک شفت است که توسط مکانيزم لنگ رانده مي شود. متشکل از يک سري بازويي و ياتاقان ميل لنگ (انگشتي) است که شاتون هاي موتور به آن متصل است. اين يک قسمت مکانيکي است که قادر به تبديل حرکت رفت و برگشتي به حرکت چرخشي است. در موتور رفت و برگشتي، حرکت رفت و برگشتي پيستون را به حرکت دوراني تبديل. و در کمپرسور رفت و برگشتي، حرکت دوراني را به حرکت رفت و برگشتي تبديل مي کند. 

مکانيسم ميل لنگ

براي کاهش لرزش پيچشي که اغلب در امتداد طول ميل لنگ بوسيله سيلندرهاي دورتر از آن ايجاد مي شود، به طور معمول به چرخ لنگر (فلايويل) متصل مي شود تا لرزش سيکل چهار زمانه را کاهش دهد و گاهي اوقات يک ميراگر پيچشي يا ارتعاشي در انتهاي مخالف آن ايجاد کند.

بر روي لنگ‌ هاي ثابت ميل لنگ سوراخ هايي وجود دارد که به لنگ هاي متحرک راه دارند، روغن موتور از طريق اين سوراخ ها ياتاقان هاي متحرک را روغن کاري مي‌کند. معمولاً در قسمت جلويي ميل لنگ دنده‌اي وجود دارد که به وسيله زنجير، تسمه يا دنده ميل بادامک يا ميل سوپاپ را مي‌چرخاند.

نيروي چرخش دينام «آلترناتور»، پمپ هيدروليک فرمان، کمپرسور کولر و واتر پمپ نيز از طريق چرخش ميل لنگ و به وسيله تسمه‌ها و پولي‌ها تأمين مي‌شود. چرخ لنگر يا فلايويل در قسمت انتهايي ميل لنگ بسته مي‌شود که ديسک و کاور کلاچ روي آن بسته مي‌شوند و نيرو را به گيربکس و سپس به چرخ ها انتقال مي‌دهند. براي درک بهتر مکانيزم عملکرد ميل لنگ مي‌توان آن را به رکاب‌هاي دوچرخه تشبيه کرد.

ميل لنگ خودرو

وظيفه ميل لنگ

يک چرخ دنده در جلو ميل لنگ تعبيه شده است که ساير قسمت ها را حرکت مي دهد. همچنين يک فلنج در انتهاي ميل لنگ قرار دارد که چرخ لنگر بر روي آن نصب شده است.
عملکردهاي ميل لنگ عبارتند از:

• حرکت دادن پيستون براي ايجاد احتراق
• حرکت پيستوني خطي به حرکت چرخشي 
• انتقال نيروي چرخشي به چرخ لنگر
• انتقال حرکت دوراني با تسمه تايم به ميل سوپاپ
• انتقال به ژنراتور (دينام)
• انتقال نيرو به پمپ آب از طريق چرخ دنده
• انتقال به پمپ هيدروليک فرمان
• انتقال حرکت به کمپرسور کولر
• انتقال به گيربکس و چرخ هاي ماشين
• انتقال حرکت دوراني به پولي پروانه (فن مکانيکي)

البته امروزه فن هاي برقي جايگزين فن هاي مکانيکي شده اند که نيروي خود را از تسمه پولي دريافت مي کنند.

معرفي چرخ دنده 

چرخ دنده ها، از پرمصرف ترين وسايل انتقال قدرت و حرکت هستند. مکانيزم چرخ دنده ها سيستمي است که حداقل از دو چرخ دنده تشکيل شده است که به صورت جفت کار مي کنند. به همين دليل آن را مکانيزم چرخ دنده مي نامند. از نظر انتقال قدرت، مکانيزم چرخ دنده، يک چرخ دنده محرک و يک يا چند چرخ دنده متحرک دارد. معمولاً به کوچک ترين چرخ دنده مکانيزم ، پينيون و به چرخ دنده ديگر چرخ مي گويند.
امروزه بيشتر دستگاه هاي موجود در صنعت داراي چرخ‌دنده مي باشند و با پيشرفت روزافزون صنعت، چرخ دنده ها نقش انکارناپذيري دارند. چرخ دنده ها برحسب موقعيت مکاني محورها نسبت به يکديگر در شکل هاي گوناگوني طراحي و ساخته مي شوند و حرکت چرخشي يک محور را به محور ديگر از طريق اتصال دندانه ها منتقل مي کنند.

يک چرخ دنده سر ميل لنگ

آشنايي با چرخ دنده و پولي سر ميل لنگ

 يک چرخ دنده، سر ميل لنگ نصب مي شود و معمولاً توسط يک خارنگه دارنده، روي آن کوپل مي شود. اين چرخ، بسته به نوع اتصال با ميل بادامک، ممکن است چرخ دنده، چرخ زنجير يا چرخ تسمه باشد. اشاره شد که علايم تايمينگ معمولاً روي چرخ دنده و چرخ زنجير حک مي شود و براي تايم گيري کافي است که دوعلامت مقابل يکديگر قرار گيرند. اين درحالي است که شيوه علامت گذاري روي چرخ تسمه تنوع بيشتري دارد.

معمولاً علايم روي چرخ دنده هاي ميل بادامک وميل لنگ را در مقابل شاخص هايي، روي بلوکه قرار مي دهند. در بعضي از خودروها به جاي علامتگذاري روي چرخ تسمه ي ميل لنگ، علايم را روي پولي آن قرار مي دهند. مي دانيد که امروزه آلترناتور، پمپ فرمان پر قدرت و……توسط پولي ميل لنگ به حرکت در مي آيند. در نتيجه ارتعاشات زيادي به پولي و ميل لنگ وارد مي گردد. امروزه پولي ها به دو صورت يک پارچه و چند پارچه ساخته مي شوند. داخل بعضي از آن ها، براي کاهش ارتعاشات، لاستيک ضربه گير پرس مي کنند.
يکي ديگر از کاربرد هاي پولي وجود علايم تايمينگ سوپاپ يا تايمينگ جرقه روي آن است. براي نمونه، درموتوري اگر علايم پولي و چرخ ميل بادامک
مقابل يکديگر قرار گيرند، تايمينگ سوپاپ ها تنظيم است.

نمايي از موتور

تايمينگ و چرخ دنده سر ميل لنگ

تسمه تايم که وظيفه کنترل حرکت ورودي سوپاپ و باز و بسته شدن به موقع سوپاپ ها را دارد سرعت چرخش ميل لنگ و شفت سوپاپ را براي اطمينان از عملکرد احتراق مناسب هماهنگ مي کند. تسمه تايم به عنوان يک قسمت لاستيکي از موتور خودرو در نظر گرفته شده و يک تسمه دندانه دار است. اگر به قسمت داخلي اين قطعه نگاه کنيد، متوجه دندان هاي عرضي مقعر آن مي شويد. روي سر ميل لنگ قطعه اي دندانه دار وجود دارد که پولي ميل لنگ نام دارد و مي توان آن را با تسمه دندانه دار نصب کرد.

به همين ترتيب ميل سوپاپ نيز داراي اين دنده است با اين تفاوت که قطر و اندازه آن در مورد ميل سوپاپ بيشتر است. تسمه تايم در واقع با اتصال دو چرخ‌دنده نيرو را از ميل لنگ به ميل بادامک انتقال مي دهد.

سيستم تايمينگ

علل خرابي ميل لنگ خودرو

 استفاده از ميل لنگ بي کيفيت و سيستم روغنکاري نامناسب موتور از مهمترين علل خرابي آن محسوب مي شوند. وقتي روغن به روش صحيح در موتور تزريق نشده باشد قطعات متحرک آن به صورت خشک کار خواهند کرد و در نهايت باعث خرابي آن خواهد شد. از مهمترين علل خرابي مي توان به موارد زير اشاره کرد:

• استفاده از روغن هاي غير استاندارد و يا روغن کاري به روش نامطلوب
• فشار روغن کم باشد.
• مونتاژ و حمل نامناسب و همچنين برخورد ضربات ناگهاني شاتون
• در صورتي که اين قطعه در جهت افقي بيش از حد لق شده باشد.
• ذرات خارجي و يا پليسه وارد کارتر و يا روغن موتور شده باشد.
• تنطيم موتور به روش غير صحيح
• در زمان تعمير به روشي صحيح نگهداري نشده باشند.
• فشار سيلندرها متعادل نباشد.
• ثابت ها به صورت ناميزان بسته و به دليل خرابي انژکتور تزريق سيلندر به صورت يکنواخت انجام نشده باشد.
• به دليل لق بودن غيرمجاز ياتاقان ها ساييده شده باشد.