اهميت عملکرد ترمز خودرو بر هيچکس پوشيده نيست. بروز اختلال در اين بخش از اتومبيل ممکن است خطرات مالي و جاني براي راننده و سرنشينان خودرو و حتي عابرين پياده يا ساير خودروها به همراه داشته باشد. از اين رو توجه به وضعيت سلامت ترمزها و بررسي مرتب آن ها بسيار حائز اهميت است. لنت هاي ترمز ماشين بايد هر چند وقت يک بار بررسي شده و در صورت نياز تعويض شوند. بنابراين توصيه مي شود در صورت شنيدن صداهاي غير طبيعي و ناهنجار از ترمز خودرو، مسئله را جدي گرفته و به دنبال عيب يابي و رفع آن باشيد.

البته هر صدايي که از ناحيه ترمز خودرو شنيده مي شود لزوما مربوط به لنت هاي ترمز نبوده اما به هر حال نبايد نسبت به اين مسئله بي توجه بود؛ چرا که گاهي ممکن است بسيار خطرآفرين باشد. در اين مطلب دلايلي که سبب ايجاد صدا در ترمز مي شود و راهکارهايي براي رفع اين مشکل وجود دارد را بررسي خواهيم کرد.

لنت هاي ترمز خودرو روي کاليپر و در دو طرف ديسک ترمز قرار گرفته اند. با فشار دادن پدال ترمز، فشاري که روغن ترمز درون سيستم به لنت ها وارد مي کند، سبب چسبيدن آن ها به ديسک مي شود. اصطکاک بين لنت و ديسک باعث کاهش سرعت خودرو مي شود. به مرور زمان و با استفاده مداوم، لنت ها دچار خوردگي شده و نازک مي شوند. اين امر قدرت ترمزگيري را تحت تاثير قرار داده و موجب بروز اختلال در عملکرد صحيح اين سيستم مي شود. ۵ ميلي متر حداقل ضخامتي است که به طور تقريبي مي توان براي لنت در نظر گرفت و چنانچه کمتر از آن باشد، لازم است لنت ها تعويض گردند.

از ديگر پارامترهايي که بر کيفيت و عملکرد سيستم ترمز خودرو تاثيرگذار است، ديسک ترمز مي باشد. ديسک ترمز بايد صاف و هموار بوده، تاب يا ترک نداشته و فاقد لبه باشد. همچنين براي ديسک هم مانند لنت يک ضخامت حداقلي استانداردي وجود دارد که اگر از آن مقدار کمتر شود، نياز به تعويض دارد. بنابراين ضخامت لنت و سالم بودن ديسک دو عامل مهم و تاثيرگذار در عملکرد صحيح ترمز به شمار مي روند.

انواع صداي لنت ترمز

صداهايي که از لنت ترمز به گوش مي رسد، انواع مختلفي دارد؛ در ادامه به برخي از رايج ترين صداها و علل ايجاد آن ها اشاره خواهيم کرد:

شنيدن صداي تق تق

چنانچه ايرادي در سيستم ترمز وجود داشته باشد، ديسک هاي ترمز معيوب و يا لنت هاي ترمز شل باشند، صداي تق تق مانندي از ترمز به گوش مي رسد.

شنيدن صداي خرخر

شنيده شدن صدايي شبيه خرخر علت هاي متفاوتي دارد؛ استفاده از لنت هاي بي کيفيت، تمام شدن لنت، بروز ايراد در ديسک ترمز و شکستگي يا خرابي پلوس از جمله دلايل ايجاد صداي خرخر به شمار مي رود.

صداي سوت

اگر لنت ها تمام شوند يا از کيفيت مناسبي برخوردار نباشند، کاليپر شل باشد، ديسک ترمز و لنت بيش از حد داغ شوند، لبه دار يا خط هايي در ديسک ترمز به وجود آيد ممکن است صدايي شبيه صداي سوت از قسمت ترمز ماشين به گوشتان برسد. از ديگر علت هاي شنيده شدن اين صدا، لبه دار يا ناهموار شدن ديسک ترمز و شيشه اي و نازک شدن لنت و ديسک است.

صداي جيغ

يکي ديگر از انواع صدايي که وجود مشکل در سيستم ترمز را هشدار مي دهد، صداي جيغ مانندي است که از اين قسمت شنيده مي شود؛ اين صدا نشان مي دهد که لنت هاي ترمز خودرو شما تمام شده و بايد تعويض شوند.

صداي خراشيده شدن آهن

هرگاه صدايي شبيه خراشيده شدن آهن از ترمز شنيده شد، بايد بدانيد که احتمالا بر اثر فرسايش لبه هايي در ديسک ايجاد شده يا لنت بيش از حد نازک و تقريبا تمام شده است.

در مورد انواع صداهاي شنيده شده از ترمز دو نکته مهم وجود دارد که بايد به آن توجه شود:

۱. متداول ترين صدايي که از ترمز اتومبيل شنيده مي شود، صداي سوت است. اگر از باکيفيت بودن ترمز مطمئن هستيدو مي دانيد که لنت ها به تازگي تعويض شده و کهنه نيستند، احتمالا لنت به درستي بر روي ديسک قرار نگرفته و سبب توليد چنين صدايي شده است. براي رفع اين مشکل توصيه شده است وقتي با سرعت حدودا ۵۰ کيلومتر در حال حرکت هستيد، چند بار پا را به آرامي روي پدال ترمز فشار دهيد و از ترمز گرفتن محکم و شديد اجتناب کنيد.

۲. در صورتي که صداي شديدي شبيه خراشيده شدن آهن از ترمز به گوشتان رسيد بايد حتما در اولين فرصت نسبت به تعويض لنت اقدام کرده تا مانع از آسيب ديدن بيشتر ديسک شويد. اگر اين صدا کم و خفيف بود يعني ضخامت لنت کم شده و در حال اتمام است. به همين دليل قسمت فلزي آن روي ديسک کشيده شدهو اين صدا را توليد مي کند. لبه دار شدن ديسک در اثر سايش نيز با تراش لبه بر طرف شده و با انجام اين کار صدا قطع خواهد شد.

براي رفع صداي لنت ترمز چکار کنيم؟

وجود ارتعاش اصلي ترين دليلي است که مي توان براي شنيده شدن صدا از ترمز در نظر گرفت. اين ارتعاش در انواع ترمزها متفاوت است؛ در نوع ديسکي بين لنت و ديسک، لنت و کاليپر، کاليپر و متعلقات آن ارتعاش ايجاد مي شود. در انواع کاسه اي نيز ارتعاشات معمولا بين کفشک و کاسه به وجود مي آيد. در ادامه روش هايي براي رفع صداي ترمز معرفي مي شود:

۱. توجه به صداي لنت ها در هنگام ترمز گرفتن به شما در تشخيص مشکل احتمالي سيستم ترمز کمک مي کند. همچنين توصيه مي شود هر چند وقت يک بار ضخامت لنت و ميزان شل بودن آن را بررسي کنيد.

۲. هنگام خريد لنت حتما به اصالت کالا و کيفيت آن توجه کنيد.

۳. اگر لنت ها را بررسي کرده و از کيفيت و نصب صحيح آن ها مطمئن هستيد اما با اين حال صداهاي غير عادي از ترمز خودرو مي شنويد، پيشنهاد مي کنيم لنت ها را از جاي خود خارج کرده و پشت آن ها “شيم” نصب کنيد تا از ارتعاش بين لنت و کاليپر و ايجاد صداي اضافه جلوگيري شود.

۴. اجزاي ترمز مانند گيره ها، پين ها و فنرها به مرور زمان و تحت فشار يا دماي بالا تغيير کرده، فرسوده شده و کيفيت خود را از دست مي دهند. بنابراين بايد پس از مدتي تعويض شوند.

۵. از ديگر نکات مهم بررسي وضعيت سلامت کاليپر است. با روغن کاري و تميز کردن کاليپر مي توان صداهاي اضافه ترمز و ارتعاشات را حذف يا دست کم تا حد زيادي کاهش داد. اما اگر کاليپر فرسوده شده باشد، تنها راه تعويض آن است.

۶. لق بودن اجزاي ترمز مسئله ديگري است که بايد بررسي شود تا اگر لازم است نسبت به تعويض اين قطعات اقدام شود.

۷. اگر مدت زمان طولاني است که از خودرو خود استفاده نکرده ايد، احتمال دارد ديسک ترمز زنگ زده باشد. از اين رو زنگ زدگي و کثيف بودن ديسک ها عامل ديگري است که در صورت شنيدن صدا از ترمز بايد مورد بررسي قرار گيرد.

۸. يکي ديگر از راهکارهايي که براي کاهش يا قطع صداي ترمز مورد استفاده قرار مي گيرد، سمباده زدن لنت و ديسکي است که لبه دار شده و شيارهايي روي سطح آن به وجود آمده است.

۹. اما اگر بيش از اندازه روي سطح ديسک شيار ايجاد شده باشد، با سمباده زدن مشکل بر طرف نشده و بايد ديسک تعويض گردد.

۱۰. نکته ديگر اين که همزمان با تعويض لنت، گيره نگهدارنده آن را نيز تعويض نماييد