ديسک و صفحه کلاچ
يکي از مهم ترين عناصر خودرو ها ديسک و صفحه کلاچ به حساب مي آيد.
سيستم کلاچ از يک صفحه و ديسک و بلبرينگ تشکيل شده که به صفحه فلايويل متصل شده اند. اين سيستم براي حرکت خودرو بسيار مهم است.
ديسک و صفحه کلاچ چيست؟
وظيفه ي سيستم کلاچ، انتقال نيرو است. سيستم کلاچ، نيرو را از موتور به چرخ ها انتقال مي دهد. به طور دقيق تر سيستم کلاچ، وظيفه دارد تا انتقال جريان نيرو را از مبدا به مقصد کنترل کند.
ديسک و صفحه کلاچ چگونه عمل مي کند؟
کار کلاچ اين است که حرکت چرخشي يک شفت را به شفت ديگر منتقل ميکند، به عبارت ديگر، کلاچ رابطي بين جعبه دنده و موتور است که در ابتدا توان موتور را به جعبه دنده و سپس اين توان را به چرخ ها منتقل ميکند.
ديسک و صفحه کلاچ به همراه ورقه هايي به يک صفحه فولادي پرچ شده و اين صفحات فولادي به کمک فنر پيچشي حرکت دوراني را منتقل ميکنند.
از طريق پدال کلاچ که زير پاي راننده قرار دارد، راننده به سيستم کلاچ متصل است و با فشردن آن دنده را عوض مي کند.
انواع کلاچ چيست؟
سيستم هاي کلاچ انواع مختلفي دارند که در ادامه به آن ها اشاره مي کنيم:
کلاچ بدون لغزش
همان طور که از نام اين مدل کلاچ پيداست، اين نوع کلاچ هيچ اصطکاک و لغزشي ندارد.
کلاچ بدون لغزش دو حالت دارد: حالت خلاصي و حالت کاملا درگير.
کلاچ هيدروليک
در اين نوع کلاچ ها نيرو از يک صفحه به سيال انتقال پيدا مي کند و سپس از سيال به متحرک مورد نظر انتقال مي يابد.
کلاچ يک طرفه
در اين نوع کلاچ ها انتقال گشتاور فقط از يک سمت وارد مي شود. اين نوع از کلاچ ها، در گردش از يک طرف مثل کلاچ هاي بدون لغزش عمل مي کنند ولي در جهت برعکس هيچ نيرويي انتقال داده نمي شود.
کلاچ اصطکاکي
اين کلاچ ها بر اساس اصطکاک بالا کار مي کنند. اين اصطکاک بالا در دو صفحه کلاچ باعث درگيري زياد و منجر به انتقال نيرو از يک صفحه به صفحه ي ديگر خواهد شد. انواع مورد استفاده اين نوع کلاچ ها شامل ديسکي، مخروطي، صفحه اي و تسمه اي مي باشند.
هر خودرويي متناسب با ساختارش يکي از اين کلاچ هارا شامل مي شود که دانستن آن از طريق يک متخصص ممکن است.
در اثر نبودن ديسک و صفحه کلاچ چه اتفاقي مي افتد؟
يکي از بارزترين اتفاقات اين است که دنده توسط راننده جا نمي رود!
پس ماشين امکان حرکت پيدا نمي کند!
البته اين اتفاق فقط مربوط به ماشين هاي دنده اي است و ماشين هاي دنده اتومات اصلا به اين مشکل بر نمي خوردند! زيرا پدال کلاچ در آن اصلا وجود ندارد و اين کار توسط خود ماشين انجام مي شود.
سيستم کلاچ از چه بخش هايي تشکيل شده است؟
سيستم کلاچ شامل بخش هاي مختلفي است که شامل موارد زير مي شود:
- کاور کلاچ
- فلايويل يا چرخ طيار
- ديسک اصطکاک
- صفحه فشار
- فنر ديافراگمي يا خورشيدي
- ياتاقان رها کننده
- پدال کلاچ
ديسک و صفحه کلاچ از چه بخش هايي تشکيل شده اند؟
ديسک و صفحه کلاچ از بخش هاي زير تشکيل شده است:
فنر کلاچ
فنر صفحه کلاچ بر روي پوسته کلاچ قرار ميگيرد و وظيفه اصلي آن فشرده کردن صفحه به ديسک کلاچ است.
از طريق فشرده شدن اين دو و تماس اصطکاکي، نيرو گشتاوري بين آنها منتقل ميشود.
پوسته کلاچ
پوسته کلاچ با يک فنر ديافراگمي يا فنر خورشيدي ديسک و صفحه به فلايول متصل شده است و با چرخش فلايول، پوسته نيز مي چرخد.
دوشاخه
اين قطعه به شکل يک دوشاخه و يک لولاست. اين دوشاخه بر روي بلبرينگ کلاچ قرار گرفته است.
لنت کلاچ
لنت کلاچ قطعه ايست که هر از چند گاهي ملزم به تعويض آن مي شويد!
اين قطعه دقيقا در وسط صفحه کلاچ قرار گرفته و پس از مدتي فرسوده شده و بايد تعويض شود!
درست است که اين قطعه دوام زيادي ندارد اما باز هم در برندهاي مختلف دوام آن متفاوت است! پس خوب است برندي را تهيه کنيد که از نظر کيفيت با دوام تر باشد. براي پيدا کردن برند مناسب لنت کلاچ مي توانيد به معتبر ترين فروشندگان مرکز تجاري سپهر مراجعه کنيد و يک خريد مطمين و با کيفيت داشته باشيد.
ديسک کلاچ چيست؟
ديسک کلاچ شبيه به يک صفحه خورشيدي مانند است که صفحه درون آن قرار ميگيرد. وظيفه اصلي ديسک کلاچ انتقال نيرو است.
ديسک کلاچ به ندرت دچار خرابي مي شود اما بعد از زماني مشخص، همان طور که در بالا توضيح داديم لنت آن تمام شده و شما مجبور به تعويض لنت مي باشيد.
علل خرابي ديسک
خرابي ديسک مي تواند علل مختلفي داشته باشد. در اين جا به چند مورد آن اشاره مي کنيم:
تاب برداشتن صفحه کلاچ
صفحه کلاچي که داغ است هيچ گاه نبايد ناگهاني سرد شود!
در اکثر خودروها، صفحه کلاچ در حين رانندگي داغ ميکند و به هنگام حرکت خودرو در چاله آب فرو ميرود، اين آب ديسک را سريع سرد کرده و باعث ترک خوردن و تاب برداشتن ديسک مي شود.
داغ شدن سيستم کلاچ و ديسک
ممکن است به علت استفاده ي مکرر از کلاچ، اين سيستم داغ کند. بهترين کار اين است که خودرو را متوقف کرده و صبر کنيد تا خنک شود.
تمام شدن ديسک
در بالا نيز اشاره کرديم که لنت در ديسک پس از مدتي فرسوده يا تمام مي شود و شما ملزم به تعويض آن هستيد.
زمان تعويض ديسک و صفحه کلاچ
همان طور که گفته شد پس از مدت زمان معيني شما ملزم به تعويض بعضي از قطعه هاي اين سيستم هستيد. در خودروهاي امروزي به طور کل زمان تعويض اين قطعات بين 100 هزار تا 150 هزار کيلومتر مي باشد. اما باز هم براي هر خودرو مي تواند متفاوت باشد.
در آخر ...
درپايان خوب است به نکاتي اشاره کنيم که عمر صفحه کلاچ شما را بيش تر ميکند:
از گرفتن نيم کلاچ هاي طولاني پرهيز کنيد.
از ناگهان رها کردن کلاچ خودداري کنيد.
از بار کردن وسايل زياد در خودرويتان خودداري کنيد.
با انجام اين کارها عمر وسيله نقليه ي خود را بيش تر کنيد.